Galip Olan Daima Allah’tır, Fakat İnsanların Çoğu Bilmez

Peygamberimiz (s.a.v)’in pek çok mucizesi olmakla beraber, bu mucizeler içerisinde en büyüğü Kur’ân’dır. Peygamberimiz (s.a.v) bu konuda şöyle buyurmuştur: “Peygamberlerden her bir peygambere insanların iman etmesi için (Allah tarafından) mutlaka mucizeler verilmiştir. Bana verilen mucize ise Allah’ın bana vahyettiği Kur’ân’dır. Bu yüzden kıyamet gününde tabi’leri en çok olanın ben olacağımı umuyorum.” (Buhârî, Muhammed b. İsmail, Sahih-i Buhârî, Kitabu Fedailü’l-Kur’an, Bab, 1; Sahih-i Müslim, Kitabu’l- İman, Bab, 70, Hn, 152.)

Geçmişteki peygamberlerin mucizelerine, ancak o zaman diliminde yaşayanlar şahit olmuştur. Onların vefat etmesiyle mucizeleri de son bulmuştur. Hâlbuki Peygamberimiz (s.a.v) vefat ettiği halde, Kur’ân’ın mucizeleri, kıyamete kadar baki kalacaktır. Bu yüzden onun ümmeti, diğer peygamberlerin ümmetinden daha çok olacaktır. (Suyûtî, Celâleddin Abdurrahman, el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur’ân, Mektebetu-Nizar Mustafa, Mekke, 1998, IV/ 993.)

Kur’ân pek çok yönden mucize olmakla beraber, onun belagat ve fesahat yönünden mucize oluşu en önemli özelliğidir. Burada onun belagatla ilgili bir nüktesini sizinle paylaşmak istiyorum.  

Yusuf Sûresinde, Yusuf (a.s)’ın Mısır’ın azizine köle olarak satılması anlatıldıktan sonra şöyle buyrulur:

{وكذلك مكنا ليوسف في الأرض ولنعلمه من تأويل الأحاديث والله غالب على أمره ولكن أكثر الناس لا يعلمون}

 “İşte böylece kendisine (rüyadaki) olayların yorumunu öğretmemiz için Yusuf’u o yere yerleştirdik. Allah, iş(ler)inde galip olandır. Fakat insanların çoğu (bunu) bilmez.” (Yusuf, 12/21)

    Âyetteki “Allah’ın işinde galip olup, insanların bunu bilmeyişleri” umumî bir ifadedir. Âyet, insanların kendi yaşantılarında geleceğe yönelik planlar hazırladıklarını ve onu gerçekleştirmek istediklerini, fakat onların planlarının, isteklerinin değil, Allah’ın hükmünün gerçekleşeceğini ifade etmektedir. 

Her ne kadar âyetin ifadesi umumi olsa da, bu âyetin Yusuf Sûresinde geçen olaylarla ve kişilerle çok yakından bir ilişkisi vardır. Sanki bütün sûre bu âyetin tefsiri gibidir. Adeta umumi olan hükmün hususi örnekleri bu sûrede gözler önüne serilmektedir. İmam Kurtubî tefsirinde bu ayeti açıklarken şu nükteleri sıralamaktadır: 

1. Sûrenin başında Yakup (a.s), Yusuf’a rüyasını kardeşlerine anlatmamasını, aksi halde ona bir hile yapabileceklerini söyler. Bu nasihatiyle onu hilelere karşı korumak ister. Fakat Allah’ın emri galip gelir ve kardeşleri rüyadan haberdar olurlar ve ona hile yaparlar. 
2. Kardeşleri Yusuf’u değersiz bir köle olarak satarlar. Fakat Allah’ın emri galip gelir, Yusuf, Mısır’ın azizi olur ve onun önünde secdeye kapanırlar.
3. Yusuf’u köle olarak satarken babalarının muhabbetinin yalnızca kendilerine has olmasını isterler. Fakat Allah’ın emri galip gelir ve babaları onlara gücenir. 
4. Babalarının kalbinden Yusuf’un muhabbeti yok olsun diye hile yaparlar. Allah’ın emri galip gelir ve babalarının Yusuf’a olan muhabbeti ve şevki daha da artar. 70 veya 80 yıl “Ah Yusuf’um ah!” (Yusuf, 12/84) diye üzüntüyle Yusuf’u düşünür.
5. Babalarına ağlayarak Yusuf’un kanlı gömleğini getirip, onu aldatmak isterler. Allah’ın emri galip gelir ve onu aldatamazlar. Babaları onlara “Bilakis nefisleriniz size (kötü) bir işi güzel göstermiş.”(Yusuf, 12/18) Der.
6.  Yusuf’u öldürüp veya köle olarak satıp sonra da tevbe edip salihlerden olmayı düşünürler. Allah’ın emri galip gelir ve işledikleri günaha tevbe etmeyip, onda ısrar ederler. Hatalı olduklarını 70 yıl sonra Yusuf’un önünde ikrar ederler ve babalarına “Biz hata ettik” (Yusuf, 12/97) derler.
7. Azizin hanımı, Yusuf’dan murad almak ister, Allah’ın emri galip gelir muradına eremez.
8. Azizin hanımı kapıda kocasıyla karşılaşınca, yalan söyleyerek suçu Yusuf’un üzerine yıkmak ister. Allah’ın emri galip gelir, asıl suçlu olanın kendisi olduğu ortaya çıkar. Bu yüzden kocası ona “Günahın için istiğfar et! (af dile!) Çünkü sen günahkârlardan oldun” (Yusuf, 12/29.) der.
9. Yusuf (a.s) zindandan çıkacak olan hükümdarın hizmetçisine “Beni efendinin yanında an! (Beni zindandan çıkarsın!)” (Yusuf, 12/42) der. Böylelikle zindandan kurtulacağını düşünür. Allah’ın emri galip gelir, hizmetçi onu unutur. Yusuf (a.s) zindanda birkaç yıl daha kalır.
10. Yusuf (a.s)’ın kardeşleri ikinci defa Mısır’a gideceklerinde babalarından Bünyamin’in de kendileriyle gelmesini isterler, onu geri getireceklerine dair söz verirler. Yakup (a.s)’da başlarına bir hadise gelmemesi için onlara şehre değişik kapılardan girmelerini söyler. Allah’ın emri galip gelir, Bünyamin’i geri götüremezler.  (Bkz: Kurtubî, el–Câmi li-Ahkâmi’l-Kur’ân, Müessetü’r-Risale, Beyrut, 2006, c, 11, s, 303.)

Bütün bu örnekler bize şu dersi vermektedir. İnsan iradesiyle gelecek için plan yapsada, daima Allah’ın iradesi, hükmü galip gelmekte, onun hükmü geçerli olmaktadır. Elbette insan gelecek için planlar yapacak, iradesini sarf edecektir. Haram olmamak şartıyla İslâmiyet bunu yasaklamış değildir. Fakat son söz Allah’ın sözü ve hükmü olacaktır. Eskiler bu yüzden “Takdir, tedbiri bozar” ve “Sen tedbirini al! Takdire bühtan etme!” demişlerdir.