Dunning Kruger Sendromu Nedir? Sendromun tanımı, belirtileri ve etkileri nelerdir?
Kısaca söylemek gerekirse; Cornell Üniversitesinin iki psikoloğu Justin Kruger ve David Dunning’in tanımladığı bir algılamada yanlılık eğilimidir.
Bu iki başarılı akademisyen, bilim dünyasına kazandırdıkları Dunning Kruger Sendromu ile 2000 yılında Nobel ödülü kazandılar.
Dunning Kruger Sendromu ‘nun Türkçesi; “Cahil Cesareti”
Aslında biz bu sendroma güzel bir Türkçe isim takmışız. Halk arasında “Cahil Cesareti” olarak tanımlanan durum tamamen Dunning Kruger Sendromu ‘nu anlatmaktadır.
Justin Kruger ve David Dunning ortaya attıkları teoride özetle; “Cehalet gerçek bilginin aksine, bireyin kendine olan güvenini artırır.” diyorlar.
Aslında bizim atalarımız bu tanımlamayı da farklı bir şekilde yapmışlar. “Cahil cüretkâr olur kendini alim sanır” sözü tam da bu durum için söylenmiştir.
Dunning Kruger Sendromu Araştırma Sonucu
Dunning Kruger Sendromu araştırmasının sonucunda sendromu özetleyen 4 önemli sonuç ortaya çıkmıştır;
Niteliksiz insanlar ne ölçüde niteliksiz olduklarını fark edemezler.
Niteliksiz insanlar, niteliklerini abartma eğilimindedir.
Niteliksiz insanlar, gerçekten nitelikli insanların niteliklerini görüp anlamaktan da acizdirler.
Nitelikleri, eğitimle artırılırsa, aynı niteliksiz insanlar, niteliksizliklerinin farkına varmaya başlarlar.
Dunning Kruger Sendromu Olan Birini Nasıl Tanırız?
Her şeyi en iyi kendilerinin bildiklerini iddia ederler
Bu kişilerin en önemli belirtilerinin başında her şeyi en iyi kendilerinin bildiklerini iddia etmeleri gelir.
“Biz biliriz”, “En iyi biz biliriz”, “Ben bilirim”, “Senin için en iyisini ben bilirim”, “Ben senin üstünüm, benden daha mı iyi bileceksin?” gibi sözleri kullananlar Dunning Kruger Sendromu etkisindedirler.
Bilgiyi, eğitimi aşağılarlar
Çok okuyan, iyi okullardan mezun olan, kendisini sürekli geliştiren kişileri aşağılama eğilimindedirler. Bu tip insanlara “Entel” lakabını takarlar. Asıl bilginin sokakta ya da iş sahasında öğrenileceğini savunurlar.
Çok gürültülü iş yaparlar
Her iş yerinde vardır bu tip insanlardan. Yaptıkları işten çok o iş ile ilgili konuşurlar. Sanırsınız ki dünyanın en yoğun insanı. Halbuki diğerleri kadar ya da daha az iş yapıyorlardır. Kısacası havalarından geçilmez.
Tüm işleri kendileri halletmek isterler
Az bilgilerine paralel olarak çok fazla alanda işleri halletmek isterler. Normal şartlarda bir alanda uzmanlaşmak gerekirken bu kişiler her işin uzmanıdırlar.
Her duruma hazırlıklıdırlar
Rüzgâr nereden eserse essin bu kişilerin her duruma karşı tecrübeleri vardır. Daha doğrusu öyle olduğunu sanırlar.
Üstlerine saygıları sonsuz, astlarına zulümleri kesintisizdir
Üstlerine karşı saygıda hiçbir zaman kusur etmezler. Hatta yalaka diyebileceğimiz tiplerdir bu kişiler. Ancak astları söz konusu olunca fırçanın limiti yoktur. Mutlaka astlarını ezerler. Astları arasında kendisinden daha bilgili ve tecrübeli birileri varsa vay onun haline!
Bugün söylediklerini yarın inkâr ederler. Ama asla kabul etmezler.
Bugün size bir şeyler söylerler. Ancak yarın söylediklerinin tam tersi bir konuşmaları olabilir. “Dün böyle söylemiştiniz.” dediğinizde ise bunu kabul etmezler. Bugün akıllarına bir fikir gelir. Yarın o fikir çok saçmadır. Çok laf yalansız olmaz deriz ya, işte öyledir aslında.
Başarısızlıklarını gizlerler
Başarısız olmuşlardır. Ancak başarısız olduklarını asla kabul etmezler. O başarısızlık içerisinden çekip çıkardıkları bir nokta ile başarılıymış gibi gösterirler. Bu kişilerin hayatta başarısız olduklarını göremezsiniz. Hata kabul etmezler.
Kendi doğruları kesinlikle doğrudur
İlk maddede söylemiştim. En iyi onlar bilirler. Dolayısıyla onların doğruları kesindir. Üzerine tartışma bile yapılamaz. Bu doğrulara sizi de inandırmak için bin türlü şey yaparlar. Sizi o doğrunun içerisine çekene kadar vazgeçmezler. Onlar yılmaz birer savaşçıdırlar.
Herkesin şahit olduğu bir konuyu bile inkâr edebilirler
Olay gözünüzün önünde olmuştur. Şahit olmuşsunuzdur. Ancak bunun bir önemi yoktur. Bu kişiler ne diyorsa o doğrudur. Olayı sanki siz hiç şahit olmamışsınız gibi anlatırlar. Diğer her doğrularında olduğu gibi buna da sizi inandırmak için çabalarlar.
Özetle
Dunning Kruger Sendromu olan kişiler bilgi eksikliklerini egoları ile kapatmaya çalışırlar. Bunu yapabilmek için astlarını ezebildikleri kadar ezerler. Böylelikle her dediklerini doğru olarak kabul ettirebilirler.
Genellikle üstlerine saygılı ve yakın davrandıkları için tercih edilirler. Doğrularını savundukları ve kabul ettirme konusunda çok tecrübeli oldukları için de kolay yükselirler. Bu yüzden yönetim katında Dunning Kruger Sendromu olan çok kişiyi görebiliriz.
Gerçekten bilgili olan, ancak bunu ön plana çıkartamayan kişiler ise ne yazık ki Dunning Kruger Sendromu olan kişilerin astı olarak çalışmak zorunda kalırlar.
Hergün onlarcasına şahit olduğumuz Dunning-Kruger sendromlu insanlarımız maalesef her konuda herşeyi bilmekteler. Hemen çevrenize, komşularınıza, sosyal arkadaşlarınıza ya da iş arkadaşlarınıza objektif bir şekilde bakabilirseniz şaşırtıcı sonuçlara hemen ulaşacağınızdan hiç şüphem yoktur. Sağlıkla….
Kaynakça:
Bu yazının orjinal metnine https://mehmetortac.com/dunning-kruger-sendromu-olanlari-tanimanin-10-yolu/ adresinden ulaşılabilir.
