• Anasayfa
  • Yazarlar
Pazar, 5 Şubat, 2023
  • Giriş
  • Kayıt Ol
Hür Havadis
  • Türkiye
  • Dünya
  • Politika
  • Kültür ve Sanat
  • Spor
  • Ekonomi
  • Sağlık
  • Belediyeler
11 °c
Ankara
Bulunamadı
Tüm Sonuçlar
  • Türkiye
  • Dünya
  • Politika
  • Kültür ve Sanat
  • Spor
  • Ekonomi
  • Sağlık
  • Belediyeler
Bulunamadı
Tüm Sonuçlar
Hür Havadis
Bulunamadı
Tüm Sonuçlar
Anasayfa Kültür ve Sanat

Torosların Pekmezli Sarışını

Ahmet Tek Yazar Ahmet Tek
12 Aralık 2022
Kültür ve Sanat
0 0
0
0
PAYLAŞIM
112
GÖSTERİM
Facebook'da paylaşTwitter'da paylaşWhatsapp'ta paylaş

Ermenek, Karaman’a bağlı 12 bin nüfuslu bir ilçedir. Göksu ve Turkuaz Gölüne sahip bereketli yerleşimdir. 1400 rakımda, doğal ve tarihi zenginlikleriyle, ölmeden önce görülmesi gereken yerlerdendir. Torosların böğründe, Akdeniz Bölgesinin “Turkuaz Gözlü” utangaç şehridir. Türkiye’nin cennet köşelerinden bir köşedir. Coğrafi konumu nedeniyle tanıtımı yapılamamış, turizme açılamamıştır.

Ermenek’i iyi bilen, bildiği halde bu güzel beldeyi tanıtmaktan kaçınanların yakasına yapışmak ve “Arkadaş, sen bize doğduğun toprakları, içtiğin suyu, yediğin yemeği, kokladığın çiçeği, balı, balığı, ağacı ve kuşu anlatmadın. Bu zenginliği duyurmadın” diye çıkışmak isterim. Ama nerede, bende yakaya yapışacak cesaret!

Ermenek Gizli Cennet

Ermenek, Karaman’ın değil, Türkiye’nin gizli hazinesi. Beni her seferinde hayretlere gark ediyor. Bu kez bir mevsim meyvesiyle karşıma çıktı ve “Allahım, bu ne güzellik” dedim. Seyri bu denli haz veren bir yiyeceğin lezzeti kim bilir nasıldır?

Cahit Sıtkı Tarancı, “Ayva sarı, nar kırmızı sonbahar!” demiş. Sonbaharı geride bıraktık. Ne fırtına esti, ne yağış düştü. Böyle sonbahar mı olur? Sonbahar, kendinden damıttığı bir parçasını, renk, koku ve mayhoşluktan oluşmuş özünü, incecik kadifemsi tüylü giysisinin içindeki sarı benizli ayvaya gizledi, kurak aylarını önüne katıp çekti gitti. Ayva, hem sonbaharın ürünü hem sonbaharı içinde saklayan meyvedir.

Ayva Çiçek Açmış!

Ayva sevenlerdenim. Tatlısını, reçelini, marmelatını, püresini, kekini, pankekini, kupunu, kurabiyesini, dolmasını, etli yemeğini, kerevizlisini, yahnisini, meşe kömüründe közlenmişini, dondurmasını, kompostosunu ve çayını pek beğenirim. Karanfille ayvanın o güzelim rayihasının birleşiminden ortaya çıkan kokuya mest olurum. İster yumuşacık ekmek ayvası, ister iri, gevrek, sulu ve mayhoş tekkeş, ister hafif mayhoş, bol sulu ve yoğun kokulu şekergevrek olsun, dilimleyip üzerine tarçın veya biraz tuz ekleyerek yemeye bayılırım.

Ayvayı bu kadar çok seven biri olarak, bu meyveyi en güzel haliyle nerede gördüğümü bir bilseniz, Ermeneklilere kızgınlığımın sebebini de öğrenmiş olursunuz. Evet, ayva en güzel haliyle beni Torosların eteğinden, Turkuaz Gölü’nden, kışı bekleyen Ermenek’ten selamladı.

Kılık değiştirmiş olsa da ayvayı her haliyle tanırım. “Ermenek Ayvalısı” diye adlandırılan bir tatlı kostümü giymiş. Adeta kavalyesini arayan prenses edasında. İnanın öyle güzel, alımlı ve mahçup. Güzeller güzeli bir sarışın dilber. Prenses olmak, o edayı, işveyi, cilveyi taşımak kolay mı? Ne zahmetlere katlandığını, hangi ateşlerde yandığını siz nereden bileceksiniz! Ermenek ayvalısı tatlıların prensesi. Sarışın prenses, sarı benizli prenses. Ayva görünümlü prensesin Torosların zirvesinden, Göksu’dan, ardıç ağaçlarından topladığı kokusu Ankara’ya kadar geldi.

Özel Lezzetlerden Haberimiz Yok

Böyle bir güzellikten, böyle bir lezzetten bugüne kadar nasıl haberim olmamış, kendime kızdım. Ermenekli bir arkadaşı olmaz mı insanın? Kendimi “Damak tadı olan bir Ermenekli arkadaşın olsaydı Ermenek ayvalısının tadını da kokusunu da bilirdin. Her defasında Ermenek seni bu kadar şaşırtmazdı” derken yakaladım. Ayıpsa ayıp; aklımdan geçen cümleler bunlardı.

Ermenek’in coğrafi işaret alan pekmez helvasını, pekmezini, cevizli sucuğunu (bandırma) tarhanasını, bulgurcasını, eriştesini, domates kurularını biliyorum.
Ya Ermenek ayvalısı? İlk kez duyuyorum.

Ankara’da Ayvalı Mahalle

Ankara’nın Keçiören İlçesine bağlı Etlik semti vardır. Etlik semtinin Yenimahalle ile komşu sınırı Ayvalı mahallesidir. Şimdi orada numunelik bir ayva ağacı göremezsiniz. Ayvalı da bulamadığınız ayva Ankara’nın her ilçesinde yetişir. Kalecik, Çubuk, Nallıhan ve Beypazarı’nın ayvaları bir başkadır. Ankara bir ayva şehridir; iri, bol sulu, ince kabuklu cins cins ayvalarıyla meşhurdur. Ama Ermenek Ayvalısını bilmeyen bir başkenttir. (Türkiye dünya ayva üretimi ve ihracatında lider konumda. 2020/21’de ayva dikili alanlar 77 bin dekara ulaştı, aynı dönemdeki ayva üretimi ise 189.251 ton oldu. Dünyanın büyük bölümüne ayvayı biz yediriyoruz.)

Ermenek Ayvalısı

1. Üzümler ve ayvalar toplanır ve yıkanır.
2. Şehranada (içinde üzüm çiğnenen taş tekne) çiğnenerek suyu posasından ayrılır.
3. Oluşan üzüm suyu şıra haline getirilerek biraz kaynatılır.
4. Şıra köpük köpük kaynamaya başlayınca yıkanmış ayvalar şırayla birlikte pişmeye bırakılır.
5. Şıra kaynayarak pekmez haline gelir.
6. Ayvalar yumuşayıp kıvamını alınca pekmezin içerisinden alınarak servis edilir.

Özet mi oldu. Haklısınız. Ermenek ayvalısını detaylı anlatmak gerek.

Kazanda Pekmezle Pişer Bize de Düşer

Sonbaharda üzümler bağ ve asmalardan, baranalardan toplanır ve pekmez ocaklarına taşınır. Pekmez ocakları şırakmana (şehrana) ve ocaktan meydana gelir. Üzümün çiğnendiği yer olan şırakmana Ermenek merkezde şehrana olarak adlandırılır.

Şırakmana (şehrana) dışındaki şıranın aktığı küçük havuza bilana denir. Yıkanan üzümler şehranada çiğnenerek üzüm suyu, posasından ayrılır.

Bilanada biriken şıralar pekmez ocağından ayrıca oluşturulan bir düzeneğe yerleştirilen kazan ve ağdalara alındıktan sonra altı, el yakmayacak şekilde ısınıncaya kadar yakılır. Sonra bir ağdaya beş kilo kadar beyaz pekmez toprağı bir bez içinde çalınarak demlenmeye bırakılır. Bununla şıra içindeki tortuların çökertilerek net ve berrak bir kıvama gelmesi sağlanır, buna şıra kestirme denir.

Demlenen ve kesilen şıra ağdasının üzeri, on – yirmi santim kadar kef (üst köpük) olur. Kefi alınan şıra berrak bir şekilde pekmez ocağında sabitlenmiş ağdaya kovalarla dökülür. Kefi alınan pekmezde yanık tadı olmaz. Toplanan ayvalar tüyleri gidene kadar yıkanarak şıranın içerisine pişmeye bırakılır. Şıra en az dört saat kaynadıktan sonra pekmeze dönüşür. Pekmez içerisindeki ayvalar alınarak servis edilir.

Ayva Ayva, Söyle Bana

Ermenek Ayvalısı, ayvanın pekmez kazanında haşlanması, pekmezle pişmesi ve pekmez kokusunu kendi rayihasıyla bütünleştirmesinden meydana gelen bir lezzettir.

Ermenek Ayvalısının en lezzetli hali, ocakta ateş yanarken, pekmez kazanından alınarak sıcak sıcak yenmesidir. Ayva, pekmezden çıkarılmazsa aylarca bozulmadan kalabiliyormuş. Ayva dayanıklı bir meyve; bir fileye doldurun, asın bir kenara, bahara kadar beklesin. Kolay kolay çürümez. Ermenek Ayvalısı da bozulmadan kalabiliyormuş. Kaynatıldığı pekmez onu koruyormuş. Yiyeceğiniz zaman pekmez kabından çıkarıp ısıtabilliyormuşsunuz. Ayva ve üzümün birlikteliğinden oluşmuş bu tatlı ağızda eriyormuş. Taze süt kaymağı, dondurma ve cevizle lezzeti katlanıyormuş. Nasıl tüketeceğiniz damak tadınıza ve keyfinize kalmış.

Ermenek ayvalısının görüntüleri ile fotoğraflarını Ermenek’in Sesi’nin sahibi Hulusi Oran çekmiş. Kullanmak için izin istedim. “Memnuniyetle” dedi. Ermenek ayvalısı ile ilgili bilgileri ise Ermenek Belediye Başkanı Attila Zorlu gönderdi. Daha birkaç ay önce, Ermenek helvası, belediyenin başvurusu üzerine Türk Patent Kurumu tarafından coğrafi işaretle tescillendi. Ermenek ayvalısı da coğrafi işaret almaya lâyık bir lezzet olmalı. Türkiye, yöresel ürün zengini. Ermenek bu zenginliğe katkı sağlayacak bir gizli hazine. Eminim, daha neleri var neleri…

“Ol mâhîler ki deryâ içredir deryâyı bilmezler” demiş, Hayâlî. Mâhî, balık demektir. Farsçadan dilimize girmiştir. Bizler, içinde yaşadığı deryayı bilmeyen balıklarız.

Meraklısı İçin Not: Türkiye’deki ayva çeşitlerinden bazılarının isimleri şöyle: Limon ayvası, Eşme ayvası, Ekmek ayvası, Demir ayvası, Bardak ayvası, Altın ayva, Tekkeş ve Şekergevrek.

Önceki Haber

KİM KİMİ YÖNETECEK

Sonraki Haber

Tarihte Bugün; 13 Aralık 1522 – Osmanlı padişahı I. Süleyman, Rodos’un Teslimini İstedi

Ahmet Tek

Ahmet Tek

Sonraki Haber
Tarihte Bugün; 13 Aralık 1522 – Osmanlı padişahı I. Süleyman, Rodos’un Teslimini İstedi

Tarihte Bugün; 13 Aralık 1522 - Osmanlı padişahı I. Süleyman, Rodos'un Teslimini İstedi

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bizi Takip Edin

  • 374 Takipçi
REKLAM
  • Tarihte Bugün
  • Çok Okunanlar
  • Yazarlar
Tarihte Bugün; 5 Şubat 1939- Uludağ’da İlk Kez Kayak Yarışmaları Yapıldı

Tarihte Bugün; 5 Şubat 1939- Uludağ’da İlk Kez Kayak Yarışmaları Yapıldı

5 Şubat 2023
Kafkasya Kartalı, Şeyh Şamil Kimdir?

Kafkasya Kartalı, Şeyh Şamil Kimdir?

4 Şubat 2023
Tarihte Bugün; 4 Şubat 1871- Kuzey Kafkasya’nın Politik Ve Dini Önderi Şeyh Şamil Vefat Etti

Tarihte Bugün; 4 Şubat 1871- Kuzey Kafkasya’nın Politik Ve Dini Önderi Şeyh Şamil Vefat Etti

4 Şubat 2023
Tarihte Bugün; 3 Şubat 1451- Osmanlı Padişahı II. Mehmed  İkinci Kez Tahta Geçti

Tarihte Bugün; 3 Şubat 1451- Osmanlı Padişahı II. Mehmed İkinci Kez Tahta Geçti

3 Şubat 2023

ÖĞRETMENİM BENİ FARK ET!…

29 Temmuz 2022

ANNELER CARİYE OLUNCA!…

1 Haziran 2022

AYDINLIK YARINLARA

11 Mart 2022
Badminton Federasyonunda Rezalet

Badminton Federasyonunda Skandal Üzerine Skandal

6 Eylül 2022
İsmail Tekpınar

İsmail Tekpınar (85)

E. Enes Kara

E. Enes Kara (47)

Dr. İdris Tüzün

Dr. İdris Tüzün (40)

Bayram Baş

Bayram Baş (33)

Dr. Adnan Küçük

Dr. Adnan Küçük (31)

Ali Murat Duman

Ali Murat Duman (30)

Ahmet Tek

Ahmet Tek (27)

Necati İLMEN

Necati İLMEN (25)

Prof. Dr. Emre Güler

Prof. Dr. Emre Güler (21)

Ekrem YILDIRIM ESEVELİOĞLU

Ekrem YILDIRIM ESEVELİOĞLU (21)

Doç. Dr. Şemseddin Kırış

Doç. Dr. Şemseddin Kırış (19)

Ali Semerci

Ali Semerci (17)

Zehra Selahattinoğlu

Zehra Selahattinoğlu (12)

Sinan Tekin

Sinan Tekin (9)

Son Haberler

ÖZGÜRLÜK

İNSAN -1-

5 Şubat 2023
Tarihte Bugün; 5 Şubat 1939- Uludağ’da İlk Kez Kayak Yarışmaları Yapıldı

Tarihte Bugün; 5 Şubat 1939- Uludağ’da İlk Kez Kayak Yarışmaları Yapıldı

5 Şubat 2023
Terörist neredeyse hedef orası!

Terörist neredeyse hedef orası!

4 Şubat 2023

MART AYIN DA MEMURLARA VE EMEKLİLERE ARA ZAM VERİLMELİ     

4 Şubat 2023
Hür Havadis

Kaliteli, doğru, güvenilir haberi sesi olmaya çalışıyoruz.

Bizi Takip Edin

Kategoriler

  • Belediyecilik
  • Dünya
  • Eğitim
  • Ekonomi
  • Genel
  • Haftanın Şiiri
  • Kültür ve Sanat
  • Önemli Şahsiyetler
  • Oyun
  • Politika
  • Sağlık
  • Sanat ve Kültür
  • Siyaset
  • Son Dakika
  • Spor
  • STK Faaliyetleri
  • Tarihte Bugün
  • Tasavvuf
  • Teknoloji
  • Terör İle Mücadele
  • Türkiye

Son Haberler

ÖZGÜRLÜK

İNSAN -1-

5 Şubat 2023
Tarihte Bugün; 5 Şubat 1939- Uludağ’da İlk Kez Kayak Yarışmaları Yapıldı

Tarihte Bugün; 5 Şubat 1939- Uludağ’da İlk Kez Kayak Yarışmaları Yapıldı

5 Şubat 2023

© 2021 Hür Havadis

Bulunamadı
Tüm Sonuçlar
  • Türkiye
  • Dünya
  • Politika
  • Kültür ve Sanat
  • Spor
  • Ekonomi
  • Yazarlar
  • Giriş

© 2021 Hür Havadis

Hoşgeldiniz

Lütfen bilgileriniz ile giriş yapınız

Şifremi unuttum? Kayıt Ol

Yeni hesap oluşturun!

Kayıt olmak için formu doldurunuz

Tüm alanları doldurun. Giriş yap

Şifre hatırlatma

Şifre değiştirmek için kullanıcı adınızı veya emailinizi girin!

Giriş yap
Manage Cookie Consent
To provide the best experiences, we use technologies like cookies to store and/or access device information. Consenting to these technologies will allow us to process data such as browsing behavior or unique IDs on this site. Not consenting or withdrawing consent, may adversely affect certain features and functions.
Functional Always active
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistics
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
Manage options Manage services Manage vendors Read more about these purposes
View preferences
{title} {title} {title}